Page 4 - เล่มแผนพัฒนาจังหวัด พ.ศ. 2561-2565 (ฉบับทบทวน พ.ศ. 2564

บทที่ 1

สภาพทั่วไป

1. ที่มา

ดินแดนบริเวณชายฝงทะเลอาวไทย ที่เรียกวาอาวบานดอน ในทุกวันนี้ นักโบราณคดีไดสันนิษฐาน

ไววา ผูคนชาวพื้นเมืองอาศัยอยูกันมาตั้งแตหนึ่งพันสี่รอยปกอนแลว หรือประมาณพุทธศตวรรษที่ 11 – 12

นั่นเอง ครั้งกระนั้นมีชาวอินเดียแลนเรืองมาถึงเมืองตะกั่วปาและเดินทางเลาะเลียบลําน้ําตะกั่วปาไปสูเชิงเขาหลวง

ขามเขาเดินเลียบริมแมน้ําหลวงเรื่อยมาจนถึงปากอาวบานดอนชาวอินเดียเปนผูมีวิชาความรูเหนือชนพื้นเมือง

จึงไดแพรวัฒนธรรมของตนไวในดินแดนเหลานี้ สมัยนั้นเปนเวลาแหงความรุงเรืองของอาณาจักรศรีวิชัย ซึ่งนัก

โบราณคดีชาวอังกฤษดอกเตอรควอริตย เวลส และศาสตราจารย ศรีศักร วัลลิโภดม ใหความเห็นสนับสนุนวา

ศูนยกลางอาณาจักรศรีวิชัยอยูที่บริเวณจังหวัดสุราษฎรธานี

รอบอาวบานดอนมีเมืองสําคัญ ๆ อันเปนที่มาของจังหวัดสุราษฎรธานีในปจจุบันอยูหลายเมือง คือ

เมืองไชยา ตั้งอยูบริเวณริมน้ําทาทองอุแท อยูในบริเวณอําเภอกาญจนดิษฐ ปจจุบัน และเมืองคีรีรัฐนิคมตั้งอยู

ณ ริมฝงแมน้ําพุมดวง ซึ่งอยูในเขตอําเภอคีรีรัฐนิคมในปจจุบันเมืองทั่งสามนี้เปนเมืองเกาแกอันเปนตนกําเนิด

ของจังหวัดสุราษฎรธานีหรือบานดอนวันนี้0

“วันพฤหัสบดีที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2458 วันนี้มีกระแสพระบรมราชองการดํารัสเหนือเกลาสั่งผูแทน

เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ใหประกาศพระราชปรารภเรื่องที่บานดอนซึ่งเปนเมืองไชยาใหม แลตั้งที่วาการ

มณฑลชุมพรอยูนั้น ประชาชนก็คงเรียกวาบานดอนอยูตามเดิม และเมืองไชยาเกา ซึ่งเปลี่ยนเรียกวา อําเภอพุมเรียง

แตราษฎรก็คงเรียกชื่อเดิม เมืองไชยาเปนไชยาเกา ไชยาใหม สับสนกันไมเปนที่ยุติลงในราชการ จึงโปรดเกลาฯ

พระราชทานนามเมืองที่บานดอนใหมวา เมืองสุราษฎรธานี เปลี่ยนอําเภอพุมเรียง เรียกวา อําเภอเมืองไชยา

เพราะเปนชื่อเกา”

ในวันเดียวกันนี้เอง พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ทรงเปลี่ยนนามแมน้ําหลวงเปนแมน้ําตาป

การที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ทรงเปลี่ยนชื่อเมืองไชยาที่บานดอนเปน “เมืองสุราษฏรธานี”

ก็เพราะทรงสังเกตเห็นวา ราษฎรมีกิริยามารยาทเรียบรอย ตั้งมั่นในศีลธรรมและหลักพระพุทธศาสนา และ

การที่ทรงเปลี่ยนชื่อแมน้ําหลวงเปนตาปนั้น เลากันวา พระองคทรงนําแบบมาจากอินเดีย ซึ่งเปนแมน้ําสายหนึ่ง
ตั้งตนจากขุนเขาสัตตปุระ ไหลลงสูมหาสมุทรอินเดียทางอาวแคมเบย ชื่อแมน้ําตาปติ ทางฝงซายกอนที่ แม

น้ําตาปติจะออกปากอาวนี้มีเมืองเมืองหนึ่งชื่อเมืองสุรัฎร ตั้งอยู ดวยเหตุนี้เมื่อพระองคทรงเปลี่ยนชื่อเมืองเปน
สุราษฎรธานี (สุรัฎร) จึงทรงเปลี่ยนแมน้ําหลวงเปนตาปดวย